CHƯA LY HÔN CON CÓ ĐƯỢC MANG HỌ MẸ?

Tại Việt Nam và nhiều quốc gia trên thế giới, các cặp vợ chồng thường đặt đặt tên đăng ký khai sinh cho con theo họ của người cha. Điều này giường như đã trở thành thông lệ tại đối với nhiều người, tuy nhiên đây không phải là quy định bắt buộc.

Theo quy định tại Nghị định 123/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật Hộ tịch, các cặp vợ chồng hoàn toàn có thể đăng ký tên khai sinh cho con mang họ mẹ trong thời kỳ hôn nhân. Cụ thể, khoản 1 Điều 4 Nghị định 123 nêu rõ:

1.Nội dung khai sinh được xác định theo quy định tại Khoản 1 Điều 14 của Luật Hộ tịch và quy định sau đây:

a)Họ, chữ đệm, tên và dân tộc của trẻ em được xác định theo thỏa thuận của cha, mẹ theo quy định của pháp luật dân sự và được thể hiện trong Tờ khai đăng ký khai sinh; trường hợp cha, mẹ không có thỏa thuận hoặc không thỏa thuận được, thì xác định theo tập quán…

Căn cứ quy định trên, khi đăng ký khai sinh cho con, cha mẹ có thể thỏa thuận về việc đặt tên cho con theo họ mẹ. Theo đó, để đăng ký cho theo theo họ mẹ thì bắt buộc phải có sự đồng thuận của cả hai vợ chồng, bởi con trong thời kỳ hôn nhân được công nhận là con chung, cả vợ và chồng đều có quyền như nhau trong việc đặt tên cho con.

Trường hợp vợ chồng không thỏa thuận được cho con mang họ ai, lúc này họ của con sẽ được xác định theo tập quán.

Tập quán là quy tắc xử sự có nội dung rõ ràng để xác định quyền, nghĩa vụ của cá nhân/pháp nhân trong một quan hệ dân sự cụ thể, được hình thành và thực hiện lặp lại nhiều lần trong thời gian dài, được thừa nhận và áp dụng rộng rãi ở một vùng, miền, dân tộc, cộng đồng dân cư hay một lĩnh vực dân sự (theo khoản 1 Điều 5 Bộ luật dân sự 2015).

Phần lớn các dân tộc, vùng, miền tại Việt Nam thường cho con mang họ cha do ảnh hưởng của chế độ phụ hệ. Tuy nhiên, cũng có không ít những dân tộc xác định họ của cá nhân không phải họ cha hoặc họ mẹ ví dụ như:

-Tập quán không đặt họ của người Bana ở Tây nguyên, Phú Yên, Bình Định; người Brâu, người Xơ-đăng ở Kontum; người Mã Liềng ở huyện Tuyên Hóa tỉnh Quảng Bình, huyện Hương Khê tỉnh Hà Tĩnh…

-Con trai dân tộc Ba Na gọi là Yang Danh, con gái gọi là Blui, Aying, Klrot, Chơ, Y owu, Blinh, Thưr, Thớp, Yung…

-Hay thậm chí người Mã Liềng không có họ.

Nguồn: Luatvietnam